Tot voor kort bestond er in Europa maar één plek voor een student om zich voltijds in de Oostenrijkse School te verdiepen: de Universidad Rey Juan Carlos in Madrid. Hoewel die stad bepaald geen ballingsoord is, krijgt ze sinds kort geduchte concurrentie van Berlijn, Praag en Wenen. In die eerste twee steden wordt nu ook de mogelijkheid geboden voor een voltijdse universitaire studie van de Oostenrijkse School. Sinds vorig jaar zijn hier twee universitaire opleidingen van start gegaan die deze stroming een prominente plek in het curriculum geven. Wenen, de geboorteplaats van de School, biedt de mogelijkheid van een opstapje.
Berlijn
BiTS, de ‘Business and Information Technology School’, een particuliere universiteit met vestigingen in Hamburg en Berlijn, biedt het meest uitgebreide programma en leidt in 2 jaar op tot een Master of Science in ‘Entrepreunerial Economics’, de economische leer van het ondernemen, zeg maar. Het programma combineert onderwijs in Oostenrijkse economische theorie met toepassingsgerichte cursussen in business en finance. De initiatiefnemers achten de Oostenrijkse School met haar aandacht voor het belang van ondernemen in alle facetten van het leven en voor voortdurende verandering en dynamiek in plaats van economisch evenwicht, de uitgelezen grondslag voor een studie van ondernemerschap. Maar methodologisch pluralisme is ook een belangrijk uitgangspunt. In het curriculum is veel tijd ingeruimd voor de belangrijkste stromingen in de economische wetenschap. Naast typisch ‘Oostenrijkse’ onderdelen zoals de theorie van de conjunctuurcyclus, marktproces en concurrentie, geld en banken, tijd en rente, economische calculatie en interventionisme, wordt zo’n 20% van de collegeperiodes besteed aan de geschiedenis van het economisch denken.
De opleiding is niet alleen gericht op theorie, maar biedt een evenwichtig programma van theorie, toepassing en praktische vaardigheden. Met nadruk op hetgeen relevant kan zijn voor hogere functies in het bedrijfsleven. Toepassingsgerichte vakken zijn o.a. verandermanagement, finance en control, econometrie en operationele research. Vaardigheden die worden getraind zijn bijvoorbeeld kwantitatieve onderzoeksmethoden en statistiek, business mediation, onderhandelingsstrategieën en leiderschap, inclusief deelname aan een assessment center en een stage.
Afgestudeerden zijn volgens de initiatiefnemers geknipt voor strategische posities in het bedrijfsleven, uiteenlopende functies bij consultancy bedrijven, maar natuurlijk ook voor het ondernemerschap.
Bezoek het programma van BiTS hier.
Praag
Het CEVRO instituut in Praag, ook al een particuliere universiteit, biedt een éénjarige interdisciplinaire Master of Arts in Philosophy, Politics and Economics naar het oorspronkelijke model van de Universiteit van Oxford dat internationaal navolging heeft gevonden, bijvoorbeeld in het F.A. Hayek Program for Advanced Study in Philosophy, Politics and Economics aan de George Mason universiteit nabij Washington DC. Een belangrijke troef voor de Praagse opleiding is de lijst van prominenten uit Oostenrijkse hoek die er hun naam als docent aan hebben verbonden, zoals Peter Boettke, Boudewijn Bouckaert, Jörg-Guido Hülsmann en Philipp Bagus. Aan het programma te zien wordt ook hier een stevige basis gelegd in de geschiedenis van het economische (en politieke) denken. Er is natuurlijk aandacht voor typische Oostenrijkse onderwerpen als geld, banken en het financiële stelsel, recht en eigendomsrechten, Oostenrijkse conjunctuurtheorie en ondernemerschap. De studie is meer politicologisch georiënteerd dan de Berlijnse met betrekkelijk veel aandacht voor politieke filosofie, politieke strategie en de economie en politicologie van institutionele veranderingen.
Bezoek het programma van het CEVRO instituut hier.
En dan nog…Wenen
Wie er nog niet aan toe is om zich een of twee jaar in de boeken te verstoppen, maar zich toch wil laven aan de wijsheid van de Oostenrijkse School, kan terecht in geboorteplaats Wenen. Het educatief instituut ‘Scholarium’ biedt hier een door de Oostenrijkse School geïnspireerde ‘Craftprobe’ aan van één maand. Een geconcentreerd ‘tussenjaar’ voor jongeren tussen de 18 en 28 jaar, ‘explorers’ volgens de prospectus, die op een belangrijk kruispunt in hun leven staan en zich in een kleine, selecte groep willen voorbereiden op het maken van goede keuzen in de rest van hun leven. Een combinatie van Weense cultuur, door de Oostenrijkse School geïnspireerde reflectie op marktontwikkelingen, survivaltochten in de Oostenrijkse bergen, digitale vaardigheden als coderen, maar ook een kennismaking met ambachten en maakindustrie, moet de deelnemers een idee geven van hun mogelijke plaats in de samenleving, van innovatie, ondernemerschap en het creëren van echte waarde. Als het een cursus mag heten, dan zou het een cursus in het ‘ondernemen van het leven’ in Misesiaanse zin moeten zijn.
Mocht dit allemaal nog wat vaag en hol klinken, dan kan de staat van dienst van de initiatiefnemers mogelijk vertrouwen inboezemen. ‘Captain’ is de Iraanse Oostenrijker, fysicus, ingenieur, filosoof, econoom, beleggingsadviseur en serieel ondernemer Rahim Taghizadegan. Hij heeft boeken op zijn naam staan over de Oostenrijkse School voor beleggers, maar ook een over ‘de Alpenfilosofie, een onderzoek naar vergeten wijsheid en waarden’ en recent nog een over de geschiedenis van het begrip ‘ondernemer’((Austrian School for Investors: Austrian Investing between Inflation and Deflation; Die Alpenphilosophie: Eine Spurensuche nach vergessenen Weisheiten und Werten; Helden, Schurken, Visionäre: Entrepreneure waren gestern – jetzt kommen die Contrepreneure.)). Docenten Eugen Maria Schulak en Herbert Unterköfler zijn auteur van een bijna encyclopedisch werk over de geschiedenis van de Oostenrijkse School. Schulak is bovendien oprichter van ‘Philosophische Praxis’ een adviesbureau voor filosofische problemen inzake economie en samenleving.
Bekijk hier de website.
Is het te doen?
De voertaal is bij alle drie de opleidingen Engels. Daarmee zijn deze instituten toegankelijker dan het Madrileense instituut waar het onderwijs hoofdzakelijk in het Spaans plaats vindt. Het zijn ook alle drie particuliere opleidingen, waardoor zeker de twee universitaire opleidingen aardig in de papieren kunnen gaan lopen. Maar in alle drie de gevallen zijn er ook mogelijkheden om studiebeurzen aan te vragen. Bovendien bieden de instellingen informatie en begeleiding om de studie te helpen bekostigen.