Beschrijving
Murray Rothbard (1926 – 1995) staat bekend als de grootste vijand van de staat. Deze reputatie verwierf hij door zijn uitgebreide oeuvre van economische, filosofische en historische geschriften, waaronder het zeer gewaardeerde boek in de Nederlandstalige Oostenrijkse School bibliotheek, getiteld ‘Wat heeft de Overheid met ons Geld gedaan?’. In zijn werken bekritiseerde Rothbard niet alleen de staat, maar presenteerde hij tevens een coherent alternatief voor een meer vreedzame en welvarende samenleving zonder dwang vanuit de overheid.
Rothbard was de pionier die erin slaagde om als eerste een consistente libertarische visie op samenleven te formuleren. Hij behandelde ethische beginselen, recht, economie, oorlog en vrede, en de verhouding tot andere samenlevingen – wat door staten wordt beschouwd als buitenlands beleid. Daarbij combineerde hij diverse intellectuele stromingen, zoals de individualistisch anarchistische traditie in de Verenigde Staten, de Oostenrijkse economische leer over marktwerking van zijn mentor Ludwig von Mises, en anti-imperialistische geschriften van Amerikaanse paleoconservatieven en klassiek liberalen. Het Oostenrijkse concept van spontane orde en verwerping van centrale planning breidde hij uit tot een individualistisch anarchistisch systeem dat hij “Anarcho-Kapitalisme” noemde.
Het essay “Anatomie van de Staat”, gepubliceerd in de jaren ’60, geeft een heldere definitie van wat de staat is en wat niet, en dient als startpunt en fundamenteel onderdeel van zijn anarcho-kapitalistische visie. Het is zijn beknoptste en meest krachtige analyse van de staat als een roofzuchtige instelling die niets produceert, maar zichzelf in stand houdt door diefstal en uitbuiting van productieve individuen. Rothbard legt uit hoe de staat zijn legitimiteit handhaaft, zich uitbreidt, omgaat met andere staten en uiteindelijk binnenlandse bedreigingen voor zijn macht voorkomt en bestrijdt. Hij toont aan hoe de staat vrijheid aantast, beschaving vernietigt en alle aspecten van het leven, eigendom en sociaal welzijn bedreigt, allemaal onder het mom van “goede bedoelingen”.
Dit essay daagt de mythes uit die politici en de staat gebruiken om hun dwang te rechtvaardigen, van “de overheid behoort aan ons allemaal” tot “onafhankelijke rechtspraak als tegenwicht tegen de macht van de staat”. Hoe kan zo’n organisatie zichzelf in stand houden? Alleen door propaganda en mythevorming. Rothbard laat aan de hand van sprekende voorbeelden uit de geschiedenis van de Verenigde Staten zien hoe een klasse van intellectuelen in media en academische kringen, wat hij ‘Hofhistorici’ noemt, samenspant met de staat om, in ruil voor status en werkgelegenheid, propaganda en ideologische misleiding te verspreiden om steun van het volk te verkrijgen.
De analyse in dit krachtige pamflet vormt nog steeds de basis voor het begrijpen van staatsmacht, meer dan 50 jaar nadat Rothbard heeft bijgedragen aan het ontstaan van de anarcho-kapitalistische beweging. “Anatomie van de Staat” dient als een essentiële inleiding tot libertair denken en is relevant voor een breed publiek, van libertariërs tot aanhangers van het statisme. Het zou door eenieder gelezen en overwogen moeten worden.
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.