In navolging van het college van vorig jaar zal Heiko de Boer ook dit jaar weer spreken op de Mises zomerschool. Heiko de Boer is werkzaam als Senior Sales Manager bij Pictet Asset Management. Zijn interesse ligt op het snijvlak van (financiële) markten en de samenleving. Vorig jaar verzorgde hij een college getiteld: ‘De winst van de samenleving’ waarin hij een vlammend betoog hield voor de vrije markt. Dit jaar zal hij weer een college verzorgen waarin hij onder andere de mythe van het deflatiespook bespreekt.
Wij leven in een tijdperk van ongekende economische stimulansen. De ECB greep de financiële crisis van 2008 aan om met niet eerder vertoonde maatregelen de geldpersen aan te zetten, met als gevolg dat de rentes tot in het negatieve werden gedrukt. Tijdens de Corona pandemie lieten overheden de schulden aanzwellen tot oorlogshoogtes. Dit beleid kent brede support en wordt gesteund door de meerderheid van de hedendaagse economen.
Het idee achter dit beleid is dat door de geld- en schuldgroei economische activiteiten tot stand komen, ter compensatie van economische activiteiten die verloren dreigen te gaan. Hierdoor kunnen bedrijven blijven bestaan die anders failliet zouden gaan en kunnen nieuwe additionele investeringen worden gepleegd. Het verhogen van schulden en geldgroei lijkt een wondermiddel dat tot het oneindige ingezet kan worden. Dit beleid zou leiden tot economische groei en zou goed zijn voor de werkgelegenheid. Christine Lagarde benadrukte in 2019 haar doel met de uitspraak ‘We should be happier to have a job than to have our savings protected’. Het expansieve monetaire beleid wordt door haar gerechtvaardigd met het argument van banencreatie.
Echter, het zijn juist onze geïnvesteerde besparingen in onze productiestructuur die tot economische activiteiten leiden en die onze welvaart bepalen. Het is dus heel belangrijk om de waarde van ons spaargeld te beschermen. Zolang er schaarste is, zal er werk zijn in de samenleving. Je kan altijd iets voor de samenleving betekenen (uitzonderingen als ziekte daargelaten), net zoals ieder land in de wereld kan bijdragen onder het systeem van vrije handel.
Het gevolg van dit expansieve monetaire beleid is dat de schulden wereldwijd vandaag de dag (2021) hoger zijn dan ooit tevoren. Dit beleid heeft ook gezorgd voor een enorme toename in overheidsschulden. Er is een aantal manieren om overheidsschulden te verlagen en af te lossen, die in meer of mindere mate worden gebruikt; Allereerst kan een overheid kiezen voor belastingverhoging als instrument om haar schulden af te lossen. Dit betekent dat de burger voor een deel de rekening van de hogere schulden zal betalen. Een tweede mogelijkheid voor overheden en centrale bankiers is het ‘gokken op economische groei’. Immers, meer economische activiteit betekent meer belastinginkomsten. Enorme schulden werden aangegaan om de economie aan te jagen en nu is de samenleving aan zet om deze economische groei te bewerkstelligen. De samenleving heeft geen keuze en zal de productie en consumptie moeten blijven opvoeren, ook als dat niet hun voorkeur heeft. Een derde mogelijkheid is schuldsaneringen, dit is vaak het laatste redmiddel, ondanks dat dit geen populaire maatregel is valt het nooit uit te sluiten. Echter, een debiteur die niet betaalt is nooit goed voor een samenleving. De laatste oplossing is een minder zichtbare oplossing voor veel mensen, namelijk inflatie: met een algemene stijging van het prijspeil tot gevolg. Hierdoor stijgen de nominale (belasting-)inkomsten en wordt het eenvoudiger om nominale schulden terug te betalen. Om inflatie te realiseren zullen centrale banken een ruim beleid blijven voeren.
Het streven naar inflatie wordt jonge economen met de paplepel ingegoten in deze tijd. Op de middelbare school wordt ons al verteld dat het goed is als prijzen stijgen en wordt er gewaarschuwd voor deflatie. De redenatie van hedendaagse economen is dat dalende prijzen slecht zijn voor de economie. Immers, als de gemiddelde prijzen dalen zullen mensen denken dat deze prijzen blijven dalen en dat het beter is om hun aankopen uit te stellen zodat zij in de toekomst de goederen goedkoper kunnen kopen. Het hedendaagse monetaire beleid kan dus ook makkelijk worden verdedigd via deze logica.
Naar mijn mening denken mensen echter niet dat als prijzen dalen dit zo door blijft gaan, de meeste mensen weten niet eens wat de gemiddelde prijzen doen. De reden dat er in het verleden investeringen zijn gepleegd, was juist om het in de toekomst mogelijk te maken meer te consumeren of te genieten van vrije tijd. Nu dat doel is bereikt, onder andere door lagere prijzen, wil de mens juist gaan profiteren van de op succesvol wijze gedane inspanningen en gaan genieten van extra aankopen, een welverdiende vakantie, of wat dan ook. Van lagere prijzen profiteert iedereen in de samenleving. Of je nu veel of weinig geld en inkomen hebt, de koopkracht van iedereen gaat er op vooruit. Mijn advies is dan ook om niet te geloven in het sprookje van het deflatiespook.
In het college zal verder ingegaan worden op de effecten die hoge schulden en deflatie hebben op de samenleving. Verder zal de Oostenrijkse visie op het huidige economische beleid worden toegelicht en wat de verregaande consequenties zijn.
Voor meer informatie over de mises zomerschool 2021 klik hier
Deze foto is gemaakt door: Free Stock photos by Vecteezy
