Vandaag vieren Amerikanen Thanksgiving. Hoewel dankzeggen voor de oogst in meerdere landen gevierd wordt heeft de Amerikaanse versie een erg bijzondere achtergrond. Het is namelijk de viering dat Socialisme niet werkt. Dit heeft alles te maken met de Reformatie en de specifieke groep van Wederdopers en hun centrale idee dat ze vanuit Leiden en het Verenigd Koninkrijk meenamen naar de te stichten Plymouth Colony in 1619.
Messiaans Communisme
De Wederdopers vinden hun oorsprong in de Reformatie. Het communistische idee dat zij volgden is echter ouder en wordt, onder andere, door Rothbard Messiaans Communisme genoemd. Hij schrijft hierover in zijn lezingenserie The History of Economic Thought: From Marx to Hayek. Deze vorm betreft de koppeling van een aards utopisch paradijs aan de komst van Jezus danwel het einde der tijden. Het kan communisme genoemd worden omdat privaat eigendom in deze wereld niet zal bestaan en de samenleving zal geleid worden door een kleine groep mensen. Deze groep mensen is door een teken van God of andere grondslag uitverkoren de rest van de samenleving te leiden.
Rothbard laat mooi zien hoe in de eeuwen daarop verschillende groeperingen met dit samengestelde idee aan de slag zijn gegaan. Telkens leidde het tot ineenstorting van de sociale, culturele en maatschappelijke structuren. Het is uit een van die groepen dat uiteindelijk de Wederdopers ontstaan, waartoe de Pilgrim Fathers behoren. Dit zijn de gemystificeerde en gerespecteerde Wederdopers die vanaf Leiden, via hun thuisland Engeland zich naar de Nieuwe Wereld begaven om daar hun eigen Jeruzalem te bouwen. Zijn namen de doorontwikkelde principes van het Messiaans Communisme mee.
Vertrek naar Amerika
Deze pacifistisch ingestelde tak van de Wederdopers zag in de Nieuwe Wereld een mogelijkheid om een samenleving op eigen leest te schoeien. De groep bestond uit zo’n 100 schepelingen die zich allen voor 7 jaren verbonden hadden aan een joint-stock company. Vanuit deze company werd opgelegd dat eenieder voor de gemeenschap produceerde en dat eenieder uit de gemeenschap het zijne kon nemen. Met andere woorden, er was geen sprake van privaat eigendom. De eerste 2 jaren waren een ramp. Etensvoorraden slonken gestaag, er werd nauwelijks iets geproduceerd, mannen en vrouwen lagen op bed en in andermans huwelijksbootje. Winter stond bekend als ‘de verhongeringstijd’. Diefstal was gemeengoed. De eerste gouverneur van de kolonie, William Bradford, vroeg zich af hoe het kwam dat deze godvruchtige mensen zich zo zede- en bandeloos gedroegen.
Pas als in 1623 wordt afgestapt van het communistische model dat opgelegd was door de joint-stock company waaraan de Pilgrims zich verbonden hadden. Hierna stijgt de productiviteit, neemt de zedeloosheid af en stijgt de productiviteit. Pas dan zal de traditionele dankzegging na een geslaagde oogst de huidige vorm krijgen. Nu de ellende voorbij is, is er ruimte om te danken. Dit resultaat was echter geen op zichzelf staand fenomeen. Er waren eerdere pogingen op basis van hetzelfde idee.
Andere kolonie, zelfde resultaat
Meer naar het zuiden was de Jamestown Colony gevestigd. Ook hier werd gehandeld op dezelfde ideëen van de Wederdopers. Zo mogelijk waren de gevolgen hier nog desastreuzer. In het jaar 1610 stierf ongeveer de helft van de 500 bewoners van de honger. Deelnemers die het binnenland invluchtten werden gezocht en indien gevonden wachtten hen verschrikkelijke straffen. Die straffen golden ook voor diefstal, echtelijke ontrouw, en verzaken te werken. Niets hielp. Uiteindelijk ging de kolonie er aan onderdoor. Een herstart met privaat eigendom bood uiteindelijk uitkomst.
Een samenleving gebaseerd op privaat eigendom is de enige weg voorwaarts kameraden!
Zo bezien zijn de episodes een godsgeschenk. Op drie prominente plekken in de geschiedenis is er op grote schaal geëxperimenteerd met een samenleving gebaseerd op communistische principes. Met name de experimenten in de Nieuwe Wereld zijn uniek. Er was immers geen mogelijkheid om stiekem voorraden bij te kopen of om voor prijzen te bouwen op omliggende landen zoals de Sovjet-Unie en andere Communistische landen deden. Deze experimenten laten zien dat een samenleving op basis privaat eigendom van productiemiddelen de enige vorm is waarin samenleven met een ander mogelijk wordt. Door Thanksgiving te vieren met de hele familie herdenken Amerikanen daarmee ook dat Communisme niet werkt. Dat is een prachtige boodschap op een dag als deze.
Deze foto is gemaakt door: Free Stock photos by Vecteezy
